İdrar Yolu Enfeksiyonları

İDRAR YOLU ENFEKSİYONLARI

İdrar yolu enfeksiyonları çok dikkat edilmesi,üzerinde son derece dikkatli durulması gereken enfeksiyonlardandır.

Bu idrar yolu enfeksiyonlarının hem nedenleri hem de sonuçları açısından gereklidir.İdrar yolu enfeksiyonlarının bir bölümü doğuştan sebeplerle olmaktadır.Bu olgularda tedavi sonrası doğuştan gelen sebebin mutlaka araştırılması ve sebebe yönelik tedavi yapılması gerekir.Aksi taktirde tekrarlayan enfeksiyonlar sonucu böbrekler hasar görebilir. Bunun önlenebilmesi için de altta yatan nedenin araştırılması gerekir.

İdrar yolu enfeksiyonlarının %10-15’inde böbrek dokusu hasarı oluşabildiğinden enfeksiyonun sonuçları açısından da çok iyi izlenmesi,tedavi sonrası iyi bir şekilde kontrollarının yapılması gerekir.İdrar yolu enfeksiyonları ateş,kusma,kilo almama,karın ağrısı,ısrarcı ve tekrarlayan bez bölgesi pişikleri gibi çok çeşitli bulgularla ortaya çıkabildikleri gibi son derece sinsi ve hiç bulgu vermeden de ilerleyebilirler.Bu nedenle özellikle 2 yaş altında,çocukların henüz dertlerini anlatamadıkları çağda hiç olmazsa yılda 1 kez idrar tahlili yapılmalıdır.Böylece bulgu vermeyen idrar yolu enfeksiyonlarını yakalama şansı olacaktır.

Yeni Doğanlarda çok Riskli:

Yeni doğan döneminde görülen idrar yolu enfeksiyonları son derece riskli olabilir.Enfeksiyon kan yoluyla vücuda yayılıp çok ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir.bu nedenle yeni doğan döneminde ateş,huzursuzluk gibi yakınmalarla getirilen çocuklarda mutlaka idrar tahlili yaptırılmalı,hatta bununla da yetinmeyip idrar kültürü de istenmelidir.

Bir bebekte idrar yolu enfeksiyonu tesbit edildiğinde ardından idrar kültürü ve antibiogram yapılarak hangi mikrobun bu enfeksiyona yol açtığı ve hangi antibiyotiklerle daha iyi sonuç alınacağı saptanmalıdır.İdrar yolu enfeksiyonu geçiren her çocukta iyi bir radyolog tarafından idrar yolları ve böbrek ultrasonografisi yapılmalıdır.

Böylece doğuştan gelen bir şekil bozukluğu ,yapısal bozukluk olmadığı anlaşılır.Daha sonra da ilaç tedavisine geçilir.İdrar yolu enfeksiyonlarında ilaç tedavisi süresi genellikle uzun tutulur.(10-12 gün) İdrar yollarındaki enfeksiyon böbreklerde değil idrar torbası,idrar borularında ise enfeksiyon genellikle daha sorunsuz seyreder.Bu olgular genellikle antibiyotik tedavisine hızlı yanıt verirler.(48-72 saat)

Eğer enfeksiyon böbrekleri de tutmuşsa tedavi daha problemli,sonuçlar da daha can sıkıcı olabilir.Bu nedenle şiddetli üriner sistem enfeksiyonu geçiren çocuklarda böbrek hasarını saptayabilmek için sintigrafi yapılmalıdır.

Kız ve Erkek Çocuk Ayrımı Yapılmaz:

Enfeksiyon tedavi edilip idrar tahlili ile de kontrol yapıldıktan sonra sondalı ilaçlı bir film olan voiding sistoureterografi çekilmelidir.Bu film ile çocuklarda idrar yolu enfeksiyonuna en çok neden olan idrar torbasından geriye böbreklere kaçış saptanabilir.

Bu geriye doğru olan idrar akımı zaman içinde böbreklere zarar verebileceği için mutlaka erken dönemde saptanmalı ve tedavi edilmelidir.İdrar torbasından geriye doğru olan bu kaçış tedavisiz kalırsa 30 yaş altındaki hipertansiyon ve kronik böbrek yetersizliğinin en büyük nedenlerinden biri olmaktadır.Bu nedenle 5 yaş altındaki idrar yolu enfeksiyonunu geçiren her çocuğa (kız yada erkek) ve 5 yaş üstünde idrar yolu enfeksiyonu geçiren her erkek çocuğa mutlaka ultrasonografi,ilaçlı sondalı film ve sintigrafi yapılmalıdır.

Kız ve erkek çocuklar arasında böyle bir ayrım yapılmasının nedeni kız çocuklarının anatomik yapıları dolayısıyla tuvaletlerden veya oturdukları yerlerden enfeksiyon almalarının,erkek çocuklara göre daha kolay olmasıdır.Oysa erkek çocukta üriner sistem enfeksiyonu saptanırsa bunun fonksiyonel bir problem olma olasılığı daha yüksektir.Dıştan gelen faktörlerle olan üriner enfeksiyon nedenleri olarak kötü hijyen,idrarını çok tutma ,idrar yapılan bölge ile oynama sayılabilir.İdrar yolu enfeksiyonlarının önleme ve tedavi etmede anne babaların dikkat edecekleri ek önlemleri şöyle sıralayabiliriz.

1 – Temizlik:Bebeklerde sık alt değiştirmek ,özellikle kız çocuklarda önden arkaya doğru temizleyip,arkadan öne kesinlikle gelmemek,alt temizlerken bebeği yıkamak ya da temizliği atılabilir materyallerle yapmak başta gelen önlemlerdir.Daha büyük çocuklarda ise kullanılan oturak veya tuvaletlerin temizliği ve sonrası temizlik eğitimi önemlidir.

2 – Çocukların idrarlarını uzun süre tutmamaları için zaman zaman onlara ihtiyaçları olup olmadığı sorulmalıdır.

3 – Bol sıvı almalarının sağlanması gerekir.